Opkomen voor jezelf; hoe doe je dat?

De onderwerpen waarover ik schrijf hebben bijna altijd te maken met datgene waar secretaresses, managementassistentes en andere ondersteuners vaak tegenaan lopen. Ik hoef daarom ook nooit een onderwerp te bedenken, want iedere dag hoor ik van hen waar ze tegenaan lopen en/of moeite mee hebben.

Wat ik bijna altijd hoor is: ‘Ik kan geen nee zeggen (zonder me schuldig te voelen)’ en ‘Ik vind het lastig om mijn grenzen aan te geven’.

Veel secretaresses/managementassistentes zijn zorgzame, behulpzame types met een groot verantwoordelijkheidsgevoel en cijferen zichzelf makkelijk weg. Maar het altijd maar klaar staan voor anderen, dat zelfs zo ver kan gaan in het ‘pleasen’ van anderen, kan op een gegeven moment gaan wringen. Dit kan zijn omdat voor je gevoel alles wat je (extra) doet als vanzelfsprekend wordt gezien. Of dat je niet de waardering krijgt die je graag wilt. Of zoals laatst een managementassistent zei, ‘Als ik altijd voor iedereen klaar sta, verwacht ik hier wel iets voor terug’.

‘Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg‘

Wat vaak meespeelt is dat je het lastig vindt om voor jezelf op te komen (en jezelf te zijn). Je gaat (té) ver in het behulpzaam zijn en voelt je overal en voor alles verantwoordelijk. De lat voor jezelf leg je erg hoog, je vindt goede kwaliteit van werk leveren ontzettend belangrijk en ook daar ga je erg ver in (perfectionistisch). Omdat je geen nee kunt zeggen en je grenzen niet kunt bewaken is je takenpakket dusdanig groot dat je een hoge werkdruk ervaart waardoor de verhouding werk/privé uit balans is geraakt.

Voor jezelf (en je eigen belangen) opkomen is niet makkelijk. Zeker niet als je al je hele leven altijd alles voor anderen doet (ook omdat je het leuk vindt om anderen blij te maken) maar slecht kunt zorgen voor jezelf omdat je de ander altijd op de 1^e plaats zet. Voor jezelf opkomen doe je niet zomaar even. Vaak gaan we daarom maar door en door totdat we erachter komen dat we zo echt niet meer verder kunnen…

‘Soms moet je een punt zetten als de komma’s op zijn’

Laatst vertelde een managementassistent die ik maar even Chantal noem, dat ze er op een gegeven moment helemaal klaar mee was. Ze had toen haar manager iets aan haar vroeg om te doen gezegd ‘Dit ga ik niet doen!’. Alleen al het zeggen tot hier en niet verder was voor haar al een hele overwinning. Soms is de eerste stap om voor jezelf op te komen het gaan naar het andere uiterste en bij Chantal was dit dus met de hakken in het zand.

Ondanks dat Chantal zag dat op deze felle manier voor zichzelf opkomen een ‘allergische reactie’ bij haar manager teweegbracht en deze manager liet merken dat hij haar reactie niet prettig vond, interesseerde haar dit op dat moment niets. Ze was er echt helemaal klaar mee.

Doordat je nooit of te weinig stilstaat bij wie je bent en wat jij wilt/nodig hebt reageer je op een gegeven moment als je maar doorgaat vanuit een emotie. Tenslotte weet je niet hoe het anders kan. Het enige wat je weet is dat je zo niet verder wilt. In veel gevallen wordt er dan uiteindelijk voor gekozen om weg te gaan en dus (wederom) te gaan kijken naar een andere baan. In de hoop dat je daar wel wordt gewaardeerd en daar niet zo’n hoge werkdruk is.

Iris (niet haar echte naam), directiesecretaresse, kwam bij mij en vertelde dat ze na het werken met een ‘dominante’ manager een beetje een trauma had overgehouden. ‘Het was moeilijk om deze manager tevreden te stellen’, zei ze. Ze liet over zich heen lopen en voelde zich bij deze persoon steeds kleiner worden. Ze was bang om fouten te maken en ze merkte dat ze nog onzekerder werd dan ze al was.

Zeker op je werk is het dus echt nodig om voor jezelf op te kunnen komen. Dit betekent niet dat je in een situatie moet blijven zitten waarin je ongelukkig bent. Alleen is het beter als het geen vlucht is, maar een keuze en beslissing op basis van jouw wensen.

Van baan veranderen en op dezelfde manier blijven doorgaan is namelijk niet de oplossing. De kans is groot dat je dan in een nieuwe baan weer tegen dezelfde dingen aanloopt.

Ben jij ook iemand die moeite heeft om voor zichzelf op te komen? Kijk dan maar eens of je jezelf herkent in één of meerdere van het volgende…

• Je wilt vooral conflicten vermijden en daarom zeg je altijd maar ‘ja’.
• Je bent bang voor de mening van anderen en maak je druk over wat anderen van je vinden.
• Je bent bang dat de ander misschien boos wordt of dat er negatief over je gepraat wordt.
• Je bent bang voor de mening van anderen en kiest ervoor toegeeflijk te zijn.
• Je wilt niet dat anderen je egoïstisch vinden.
• Je klapt dicht bij personen die mondig zijn en denkt achteraf ik had dit of dat moeten zeggen.

Wil je weten hoe je al iets meer voor jezelf kunt opkomen? Dan heb ik 3 tips voor je.

Tip 1: Zelfkennis en zelfrespect

Om voor jezelf op te kunnen komen dien je eerst jezelf goed te kennen. Zorg er dus voor dat je inzicht hebt in wie je bent en wat voor jou belangrijk is. Als je namelijk bewust bent van wie jij bent en dat je net zo belangrijk bent al ieder ander en je eigen behoeften (en verlangens) dus ook net zo belangrijk, ga je inzien dat het werken voor anderen niet (meer) ten koste mag gaan van jouw eigen werk(tijd).

Denk eens aan iemand die je heel graag mag en jou goed kent. Een persoon die voor jou heel belangrijk is en bij wie je helemaal jezelf kunt zijn. Dat kan je vader, moeder, partner, vriendin of misschien wel een collega zijn. (Als je niet echt iemand weet, neem dan een denkbeeldige vriend die onvoorwaardelijk liefhebbend, vriendelijk en meelevend is). Stel dat deze persoon waar je niets bij hoeft te verbergen en die al je sterke en zwakke kanten kent jou zou beschrijven. Schrijf eens op hoe hij/zij jou en je karakter zou beschrijven. Doe dit zonder na te denken. Laat je pen schrijven.

Als je klaar bent leg je je pen neer en lees je terug wat je hebt opgeschreven. Je ziet dan een omschrijving van wie je (écht) bent met al je goede kanten en je ‘imperfecties’.

Weet dat je van net zoveel waarde bent als ieder ander mens. Het maakt niet uit wat je hebt gestudeerd, hoe je eruitziet, welke werkzaamheden je doet of hoeveel geld of bezittingen je hebt, we zijn allemaal gelijk als mens. In een organisatie is ieder persoon een belangrijke schakel. Je bent altijd van net zoveel waarde voor de organisatie ongeacht het werk dat je doet of de functie die je hebt.

Stel jezelf daarom ten doel dat net zoals jij anderen respecteert, je ook jezelf (en jouw behoeften) respecteert. Dit houdt in dat je goed bent/zorgt voor de ander én goed bent/zorgt voor jezelf. Het geven en nemen dient namelijk in balans te zijn.

Vind je het lastig om goed voor jezelf te zorgen en weet je ook niet echt wat voor jou belangrijk is? Begin dan met in ieder geval al te denken aan wat je leuk zou vinden of graag zou willen. Als je iedere week vier uur extra vrije tijd zou hebben, maar dit niet zou mogen invullen met werk of privé zaken/verplichtingen. Wat zou je dan doen of juist niet (meer) doen? Als vier uur voor jou ondenkbaar is, neem dan eerst één uur extra vrije tijd. Hoe zou je dat uur extra tijd willen doorbrengen, met wat goed is voor jou!

Door voorzichtig te beginnen met al te denken aan wat goed is voor jou en waar je behoefte aan hebt, open je de deur al een beetje naar het iets meer opkomen voor jezelf en dus beter zorgen voor jezelf.

Tip 2: Je hoeft niet altijd gelijk ‘ja’ te zeggen

Heb je vaak het gevoel dat je voor het blok wordt gezet? Laat je dan niet onder druk zetten om direct antwoord te geven en gelijk ‘ja’ te zeggen. Ook al hoort het bij jouw taken (of vind je dat het hoort bij jouw takenpakket), dan nog zorg je ervoor dat je bedenktijd krijgt om een goede afweging te kunnen maken.

Enkele voorbeelden die je misschien kunt gebruiken. Probeer ze eens uit en kijk wat voor jou werkt.  

• ‘Ik maak dit even af en kom hier zo bij je op terug’
• ‘Ik laat je zo weten of dit mij gaat lukken’
• ‘Ik zal kijken wat ik voor je kan doen’

Je kunt ook vragen om bijvoorbeeld het verzoek even op de mail te zetten. Dat geeft je gelijk wat tijd om te kijken wat er precies wordt gevraagd en of jij wel de juiste persoon bent om dit te doen.

Als je de taak of hetgeen wat wordt gevraagd graag wilt doen (omdat je het bijvoorbeeld leuk vindt om te doen en/of omdat je hier goed in bent), hoef je nog niet gelijk ‘ja hoor, dat doe ik gelijk wel even’ te zeggen. Het is belangrijk dat je eerst vraagt wanneer iets af moet zijn. Misschien is het namelijk helemaal niet nodig om dit gelijk te doen. Maar ook dien je uiteraard altijd eerst goed te weten wat er wordt gevraagd (en waar iemand het voor nodig heeft).

Er zijn tal van manieren om te reageren als iemand vraagt om iets te doen. Maar de manier waarop je reageert is bepalend voor hoe je bij de ander overkomt.

Ik had ooit in de tijd dat ik zelf secretaresse was een collega die zelden gelijk ja zei. Regelmatig zei ze ook: ‘Nee, helaas kan ik dat niet voor je doen’. Ze gaf vaak niet eens een verklaring waarom ze dit niet kon doen. Om vervolgens vijf minuten later naar deze persoon te bellen met de melding dat ze nog eens even heeft gekeken en dat het haar toch lukt om dit te doen. Iedere keer verbaasde het mij hoe blij er dan werd gereageerd.

Voor mij persoonlijk was dit wel te extreem en was ik veel milder en toegeeflijker in mijn reacties. Maar toch merkte ik dat door mijn ‘ja’ anders te formuleren er anders naar mij werd gekeken. Ik kreeg vaker een dankjewel te horen en een fijn dat je bereid bent dit te doen. Wat ik merkte was dat het minder als vanzelfsprekend werd gezien en dat wat ik deed meer werd gewaardeerd.

Hier volgen nog een paar voorbeelden die mij destijds hebben geholpen. Misschien dat ze jou kunnen inspireren om eens op een andere manier (positief) te reageren op een verzoek.

• ‘Natuurlijk wil ik je helpen. Ik ga even kijken wanneer ik dit voor je kan doen…’
• ‘Dat wil ik wel voor je doen. Wanneer heb je het uiterlijk nodig?’
• ‘Ik wil dit graag voor je doen. Zullen we samen even kijken wanneer dit gaat lukken?’

Je hoeft niet als een mak schaap altijd gelijk ja en amen te zeggen op alles wat er wordt gevraagd. Ook jij dient prioriteiten te stellen en zo efficiënt mogelijk met tijd om te gaan. Ook jij hebt namelijk een planning waar rekening mee gehouden dient te worden.

Natuurlijk wil je graag behulpzaam en bereid zijn anderen te helpen, maar dit betekent niet dat je je moet laten leiden door de waan van de dag en dat wat anderen belangrijk vinden. Dus ga in gesprek over wat je wanneer kunt doen.

Kijk ook voor alternatieven als je iets niet kunt doen. Zoals ik kan dit vandaag niet meer voor je uitzoeken, maar ik heb wel een mail voorbij zien komen waarin al veel van de informatie die je vraagt instaat. Dit zal ik alvast naar je mailen en ik hoor wel als je nog meer informatie nodig hebt dan zal ik kijken wat ik nog voor je kan doen. Dit is al heel anders dan alles uit je handen te laten vallen en hetgeen je wilde doen opzij te leggen.

Tip 3: Neem jezelf en je gevoelens serieus

Het is belangrijk om in ieder geval jezelf en je gevoelens serieus te nemen. Je hoeft er niet eens iets mee te doen. Maar luister wel naar je gevoelens en neem deze serieus. Als je het bijvoorbeeld moeilijk vindt op te komen voor jezelf bij mondige personen en/of personen met dominant gedrag, sta dan in ieder geval stil bij wat dit met je doet. Stel dat je tijdens je werkdag een aanvaring hebt gehad met iemand en je toen bent dichtgeklapt, geef dan ruimte aan je gevoelens door te kijken naar wat er precies gebeurde en wat dit met je heeft gedaan.

Maak een wandeling en blik eens terug op wat er is gebeurd. Denk even terug aan het moment dat dit incident gebeurde en wat dit met je deed. Wat dacht je, wat voelde je en wat deed je (hoe reageerde je). Of wat deed je niet en had je willen doen/reageren. Wat had je willen zeggen. Dan hoef je hier nog niet eens daadwerkelijk iets mee te doen.

Als je bijvoorbeeld zo graag deze persoon waar je bij bent dichtgeklapt eens de waarheid zou willen vertellen over zijn/haar gedrag en wat dit met je doet, is dit waarschijnlijk een veel te grote stap. Want hoe gaat deze persoon dan reageren. Misschien ben je bang dat hij/zij je weer overrulen of zeggen dat het niet waar is.

Dus vind je dit nog heel lastig of moeilijk dan hoef je dit nog niet te doen. Maar zeg het in ieder geval wel tegen jezelf en/of vertel het aan je partner of beste vriendin. Iemand waar je je veilig bij voelt. Dat is misschien voor jou al een hele stap. Want vaak duwen we het weg en doen er niets mee. We willen niet voelen en nemen daardoor onszelf en ons gevoelens niet serieus.

Dit artikel is vooral bedoeld om je wakker te schudden als je slecht voor jezelf kunt opkomen. Zodat je niet blijft doorgaan met het over je heen laten lopen en het slecht zorgen voor jezelf.

Ik heb je slechts drie tips gegeven over hoe je al kunt beginnen met iets meer voor jezelf op te komen. Wil je meer tips of wil je een gratis telefonisch coachgesprek met mij van 30 minuten? Neem dan contact met mij op.