De 3 grootste fouten die we maken als we feedback ontvangen
Feedback geven vinden we al niet makkelijk, maar feedback ontvangen is iets wat we vaak nog moeilijker vinden. Maar als we niet leren hoe we feedback kunnen ontvangen, gaan we feedback willen vermijden. Dan doen we er (onbewust) alles aan om te voorkomen dat we feedback kunnen krijgen. Dit kan inhouden dat we ons dan maar gaan aanpassen of doen juist het tegenovergestelde en nemen een ‘arrogante’ houding aan. We doen er alles aan om maar te voorkomen dat we feedback krijgen.
Daarom kunnen we beter kijken naar hoe het komt dat we feedback ontvangen zo moeilijk vinden. Dat komt omdat we meestal de volgende 3 fouten maken:
1. We vatten het op als persoonlijk
Vooral omdat feedback helaas vaak in de ‘jij’ vorm wordt gegeven (in plaats van in de ‘ik’-vorm), vatten we dit op als persoonlijk. Als er tegen ons wordt gezegd: ‘jij doet of jij zegt’ kunnen we dit als een aanval ervaren. We zien dit als dat we worden veroordeeld om wie we zijn. Waardoor we het gevoel kunnen hebben dat we niet goed (genoeg) zijn. We betrekken het helemaal op onszelf. Vooral als we al zo ons best doen om alles goed te doen en een goed persoon te zijn, kunnen we feedback als persoonlijk opvatten.
2. We zien het als kritiek en dus als iets negatiefs
Naast dat we het persoonlijk opvatten, kunnen we het ook nog eens als kritiek zien en dus als iets negatiefs. Daardoor ervaren we dit als een bedreigende situatie. De reacties die vanuit ons oerbrein worden gegeven zijn dan: vluchten, bevriezen of vechten. Met andere woorden of we willen het liefst weg van deze situatie (vluchten). Of we kunnen even niets meer en ‘verstijven’ (bevriezen). Of we willen gelijk iets terug zeggen of terug doen (vechten). Welke van deze drie reacties we ook krijgen, we voelen ons dus bedreigd.
3. We doen er niets mee
De laatste fout die we kunnen maken is om niets met de feedback te doen. Dit kan zijn omdat we het niet eens zijn met de feedback die we van de ander hebben gekregen. Maar het kan ook zijn omdat we hier niet voor open staan. We hebben bijvoorbeeld voor onszelf het excuus dat we het te druk hebben en dit er niet ook nog eens bij kunnen hebben. Of we staan hier niet voor open omdat we boos zijn op de persoon die ons de feedback heeft gegeven. Wat de reden ook is, we doen dus niets met de feedback die we hebben gekregen.
Eén gemene deler
Al deze drie genoemde ‘fouten’ hebben één gemene deler en dat is dat we bij het ontvangen van de feedback met onze gedachten bij onszelf zijn. We zijn daardoor niet in staat om goed te luisteren en echt te horen wat de ander zegt. We zijn namelijk bezig met een verhaal in ons hoofd en onze gevoelens hierbij. Hierdoor is er niet echt ruimte en aandacht voor het horen van de persoon en dus de feedback die we krijgen.
Op een andere manier feedback ontvangen
Maar wat als we er nu eens op een andere manier naar zouden kijken. Als we in plaats van het persoonlijk op te vatten en het als kritiek te zien, ervoor open zouden staan om hier eens anders naar te kijken.
Wat als we het eens zouden zien als dat iemand ons iets wilt vertellen en we bereid zijn hiernaar te luisteren. Meer niet. Gewoon in eerste instantie het zien als dat iemand iets tegen ons wilt zeggen, niets meer en niets minder dan dat. Als we hier namelijk al voor openstaan zijn we met onze volledige aandacht bij de ander en kunnen daardoor ook echt horen wat de ander zegt.
Nog beter is als we vervolgens een stapje verder kunnen gaan. Namelijk de ander helemaal laten uitpraten en dan samenvatten wat we hebben gehoord en checken of dit klopt.
Als het niet helemaal duidelijk is wat de ander heeft gezegd of het is te algemeen, kunnen we vragen om een verduidelijking door middel van het geven van een voorbeeld.
Door dit al te doen richten we onze aandacht namelijk niet (meer) op onszelf, maar volledig op de ander en nemen we de ander hierdoor ook serieus.
Een volgende stap is om de ander te bedanken voor zijn/haar eerlijkheid en openheid. Door dit te doen neem je (de feedback van) de ander niet alleen serieus, maar laat je ook merken dat je hem/haar ook echt hebt gehoord.
Dan hoef je nog niet eens iets met de feedback te doen. Je hoeft het in eerste instantie alleen maar aan te horen.
Maar als je ook nog de volgende stappen kunt nemen heeft dit twee grote voordelen. Enerzijds verstevigt dit namelijk de relatie tussen jou en de gever van de feedback. Anderzijds kun je dit zien als een ‘cadeau’ die je hebt gekregen om te kunnen groeien.
Deze volgende stap is aan te geven dat je over deze feedback wilt nadenken en hierop terugkomt. Of dat je even wat je hebt gehoord wilt laten bezinken maar hier zeker nog op terugkomt. Je mag namelijk de tijd nemen om de feedback die je hebt ontvangen te beoordelen.
De laatste stap is dan om niet te lang te wachten met het geven van een reactie op de feedback die je hebt gekregen. Doordat je voldoende de tijd hebt genomen om de ontvangen feedback te beoordelen, heb je hier meer objectief naar kunnen kijken.
Weet dat feedback ALTIJD alleen kan gaan over ons gedrag. Feedback zegt nooit ooit iets over ons als persoon.
Neem als uitgangspunt altijd hoe je de relatie goed kunt houden. Dus probeer bij het beoordelen van de ontvangen feedback op een afstand te kijken naar de feiten. Wat heeft de ander gezegd en kijk hiernaar als een toeschouwer. Probeer je gevoelens en emoties er dus buiten te houden.
Vaak is het voor de ander al fijn dat je hem/haar hebt gehoord. Dus zorg er altijd voor dat de ander weet dat je echt hebt geluisterd en ook daadwerkelijk de feedback hebt beoordeeld.
Zoals ik steeds aangeef gaat het om het zetten van kleine stapjes. Dus begin met het vragen van feedback aan iemand waar je je veilig bij voelt zoals bijvoorbeeld je partner. Oefen met de stappen zoals hierboven beschreven. Je zal merken dat als je veel geoefend hebt met personen waar je je veilig bij voelt, je veel gemakkelijker ook feedback kunt ontvangen van anderen.
Wil je ook nog weten hoe je op een respectvolle manier feedback kunt geven? Lees dan hier mijn eerdere blog over feedback geven in 5 stappen.